نقش اراده در شفا
آن آنسلین شویتزنبرگر
برگردان: فاطمه ذبیحیان
تهران: ۱۳۹۱، نشر صورتگر
۲۶۴ صفحه، ۶۰۰۰ تومان
آن آنسلین شوتزنبرگر در مارس ۱۹۱۹ در مسکو به دنیا آمد و به عنوان یک روانشناس و روانکاو فرانسوی در دانشگاه سوفیا آنتیپولیس شهر نیس بعد از بازنشستگی رسمی به عنوان مدیر مرکز تحقیقاتی روانشناسی اجتماعی و بالینی به مدت بیست سال مشغول به کار بود. او بیش از پنجاه سال است که خود را وقف کمک به بیماران مبتلا به سرطان کرده است.
آن آنسلین شوتزنبرگر، رواندرمانگر، گروهدرمانگر و تئاتردرمانگر شناخته شده و شخصیتی جهانی است. او پروفسور بازنشسته دانشگاه و بیست سال رئیس مرکز تحقیقاتی روانشناسی اجتماعی و کلینیک دانشگاه نیس بوده است. همچنین او سمینارهای مربیان و درمانگرها را در فرانسه، اروپا و سراسر دنیا هدایت کرده است و مؤلف کتاب تئاتردرمانی و کتابها و مقالات بسیار دیگری است که بعضی از کتابهای او بیش از سیصد هزار نسخه تا بهحال فروخته شدهاند.
سرطان، همان بیماریای که تا چند سال پیش همه حتا از بردن نام آن نیز امتناع میکردند، به واقع افزون بر یک گروه پزشکی متخصص، روشهای رواندرمانی را نیز برای درمان به کمک میطلبد. رواندرمانگران میتوانند با بررسی وضعیت اجتماعی و تاریخچهی زندگی بیمار با انجام تحقیقات تکمیلی دربارهی آنچه ما آن را «وفاداری خانوادگی غیرقابل مشاهده» و «سندروم تولد» مینامیم و با بهکارگیری آرامتنی، تجسم مثبت، مبارزه با فشار روانی و با در نظر گرفتن اعتقادات بیمار به یاریاش بشتابند.زیرا درمان یک بیماری سخت نه تنها به یاری علم پزشکی بلکه افزون بر آن نیازمند شوق زندگی و بیدار کردن توانایی درمان در تمام افراد درگیر با بیماری است. رواندرمانگر که خانواده و نزدیکان بیمار به او اتکا کردهاند برای ظهور ناگهانی بهبودی میتواند به یاری بیاید.
این کتاب به کار سخت بر روی «سوگ» میپردازد تا بیمار بتواند بهتدریج بر فقدان شور زندگی فایق آید.
نقش اراده در شفا که براساس مشاهدات خاص و همچنین بر روی کارهای الیزابت کوبلر ـ روس، استفانی و کارل سیمونتون بناشده است همچنین به تمام مشکلات ناشی از یک بیماری سخت میپردازد.
مترجم آن چنان که خود مینویسد در پی رویارویی با بیماری یکی از دوستان خود، پرسشهای زیادی در ذهنش نقش میبندد. در لحظهی دیدار با دوستش از خود میپرسد: اصلاً نمیدانم با او چهطور روبرو بشوم. با تأسف و افسوس یا با قدرت و آرامش؟ تا اینکه بعد از در دست گرفتن کتاب پاسخهایی را مییابد که در او این حس را زنده میکند:
دوست داشتم کتاب را ترجمه کنم و این اثر ارزشمند را به تمام آنهایی که در خانوادههایشان بیمار داشتند یا قرار بود به دیدن بیمار سرطانی در بیمارستان بروند، تقدیم کنم. شاید هم به تمام پزشکانی که تابهحال از بازیافتن بهبودی بیماری ناامید میشدند و شاید حتا به خود بیماران که نمیدانستند بعد از ابتلا به سرطان چه باید بکنند.
در جای جای کتاب روشهای کاربردی و قابل اجرایی به همراه ارائهی دلایل و شواهد پیشنهاد میشود تا سیستم ایمنی بدن فرد بیمار قویتر بشود و مقابله با بیماری پیروزمندانهتر پیش رود.
...اگر بتوانیم نیروهای فیزیکی بدن را که در بیشتر موارد میتوانند این سلولهای موذی را سرکوب کنند، تحت کنترل در آوریم...
همچنین اگربتوانیم تیرهایی درترکش بیمارانمان قراردهیم، تا برای مراقبت از خود، در برابر بیماریشان آنها را بکار بندند، آنگاه ...
در بسیاری موارد، فرد میتواند در مبارزه با سرطان، به تدریج پیروز شود.
تحقیقات سیمونتونها چه بود؟ شفای خودبهخودی چیست؟ آیا «ما قادر به درک علل وقوع شفای خودبهخودی خواهیم بود که بر خلاف تمام باورها روی میدهد و همچنین آیا میتوانیم این علل را برای سایر بیماران نیز به کار بندیم؟»
در فصل اول کتاب مباحث متنوعی دربارهی بیمار به بحث گذاشته میشود. به عنوان نمونه: پریشانیهای موجود در پیرامون بیمار، آمار و پیشبینی، یافتن عوامل بیرونی کاهشدهنده نیروهای مقاومتی در برابر بیماری،«راهنمای درونی» یا «خرد درون»، شبکهی حمایتی و عاطفی، به حقیقت رساندن خودبهخودی پیشبینیها و... و در فصل دوم به پرسش و پاسخ و تبادل نظرات موارد بالینی نویسنده با پزشکان و پرستاران و بیماران برمیخوریم که در چهار بخش مجزا به این پرسشها میپردازد: بیمار و مشکلات بیمار، کمک درمانی، فضای خانوادگی و محیط اطراف، مراقبان
و در انتها نکاتی برگرفته از این رهیافت را معرفی میکند:
پیگیری جدی درمان
ایجاد رابطه با پزشک معالج بر پایهی اعتماد و ایمان به درمان و مجاز دانستن خود در مطرح کردن پرسشها از پزشک.
رواندرمانی کاملاً عمیق و طولانی مدت.
تغییر دیدگاه نسبت به زندگی و آینده: عاشق شدن، انجام کاری بر اساس عشقی عمیق (ورزش، نقاشی، موسیقی) و گرایش به مسائل معنوی، تغییر در روش زندگی و ارزشها.
ایجاد شبکهی حمایتی دوستانه.
همکاری بیمار برای شفا و درمان، مشارکت در روند بهبودی.
فهرستبندی لذتهای زندگی ( کوتاهمدت، میانمدت، طولانیمدت).
ماساژ و تمرینات فیزیکی.
خودآگاهی از بهرههای ثانویهی بیماری و حتا مرگ.
خودآگاهی از پیشبینیها («اثر پیگمالیون») و «به تحقق رساندن خودبهخودی پیشبینیها».
بازبینی اعتقادات: مفید یا مضر. کنار گذاشتن اعتقادات نحس.
سندرم تولد، با تشکیل درخت کوچکی از نسلها به نام شجرهنامه اجتماعی.
خودآگاهی از فشار روحی بیش از حد.
رهاسازی خود از بغضها.
بیرون کشیدن خود از فضای حس ناتوانی و عدم حضور امید، امیدواری و یاری گرفتن از دیگران.
کشیدن طرح بیماری خود و جنگ در مقابل آن.
در حالت آرامتنی قرار گرفتن و به تصویر کشیدن «رهبر درونی»
ابراز احساسات و نزدیک شدن به نزدیکان و...