کودکان کتابخوان، نسل بهتر فردا

کودکان کتابخوان، نسل بهتر فردا

نسرین قربانی

لذتی که از مطالعه و جادوی دانستن به دست می‌آید بی‌شک بخش بزرگی از آن حاصل تشویق و بخشی دیگر خواستن و تلاش بی‌وقفه برای یادگیری هر چه بیش‌تر است.

زندگی در دهکده‌ی جهانی، به هم پیوسته و عمیق است. گرفتاری‌ها و مشغله‌ی روزمره باعث شده است که افراد و به‌خصوص قشر جوان هر چه بیش‌تر از مطالعه دور شوند. کار و فعالیت و تلاش برای تأمین هزینه‌های سنگین زندگی، از وظایف هر انسانی است؛ اما داشتن برنامه‌ای منظم و اختصاص دادن ساعاتی از شبانه‌روز به مطالعه‌ی مستمر، ذهن انسان را از انجماد دور نگه می‌دارد. دوم این که همواره حرفی برای گفتن و مطرح شدن دارد.

عادت به مطالعه را باید از کودکی در افراد ایجاد کرد و پرورش داد. باید دانست از طریق مطالعه‌ی بی‌وقفه و پرثمر می‌توان به درون ذهن آدم‌ها وارد شد و در احساسات، رنج ها و شادی‌های آن‌ها شریک شد و تجربه‌های فراوان و با ارزشی به دست آورد.

در محیطی که کتاب بیش‌ترین شیء به‌چشم‌آمدنی است و کودکانی که پدر و مادر خود را همواره در حال مطالعه می‌بینند، به طور قطع به سوی این عادت پسندیده کشیده خواهند شد. با گذاشتن جایزه و یا هر چیزی که مورد علاقه‌ی کودک است، می‌توانیم او را به مطالعه تشویق کنیم. بچه‌ی بزرگ‌تر می‌تواند ساعتی از وقت خود را برای کوچک‌ترها صرف کرده و برای آن‌ها کتاب بخواند به شرط این که پدر و مادر این حرکت او را نادیده نگیرند.

تحقیقات نشان می‌دهد مغز انسان آخرین چیزی را که قبل از خواب انجام داده و یا به آن اندیشیده است، بهتر جذب می‌کند و به خاطر می‌سپارد. بنابراین خواندن کتاب برای بچه‌های کوچک‌تر در این ساعات از شبانه‌روز مفیدتر و به یادماندنی‌تر خواهد بود. تماشای بیش از حد تلویزیون مضرترین کاری است که علاوه بر وقت‌کشی، انسان را از مطالعه دور نگه می‌دارد.

کودکی که در محیط فرهنگی بار می‌آید و هم‌چنین از دنیای کودکی هم لذت می‌برد، بی‌شک در بزرگی، فردی موفق خواهد شد. خواندن کتاب برای بچه‌های کوچکتر می‌تواند به عادتی شیرین مبدل شود به شرط این‌که سعی نکنیم همه‌ی جملات کتاب را هم‌چنان که هست برای او بخوانیم. استفاده از جملات ساده و آهنگ دادن به صدا، او را به گوش دادن و یادگیری بیش‌تر تشویق و ترغیب می‌کند. از کودک بخواهیم از روی تصاویر، داستان‌سازی کند. در این به بالا بردن قوه‌ی خلاقه‌ی او کمک کرده‌ایم.

نوع کتاب باید با سن و روحیه‌ی کودک مناسب باشد تا از ایجاد دل‌زدگی جلوگیری شود. در ساعاتی که میل به خواندن در او نیست، او را مجبور به این کار نکنیم. گاه انسان‌ها، اعم از کودک و بزرگسال، دوست دارد برخلاف آن‌چه به او گفته می‌شود یا اصرار ورزیده می‌شود، انجام دهد. در این مواقع تلاش برای باز گرداندن به حالت عادی باید غیرمستقیم و بنا به شرایط روحی هر فرد انجام شود.

اگر کودک به خواندن کتاب خاصی علاقه نشان می‌دهد و می‌خواهد که بارها و بارها ان را برایش بخوانیم، خسته و نومید نشویم زیرا ممکن است با موقعیتی یا شخصیتی در کتاب ارتباط برقرار کرده باشد که این اتفاق می‌تواند برای هر فرد بزرگسالی هم بیفتد. در این مواقع باید همدلی خود را بروز دهیم و کمک کنیم  تا تخیل و خلاقیت خود را به کار گیرد. عشق به خواندن می‌تواند به طراحی تصاویر و موقعیت‌های مختلف در کتاب‌ها گسترش یابد ولی هم‌زمان کتاب‌های جدید هم به او معرفی شود.

در نظر گرفتن مکانی برای کتاب‌های کودک، حتا قفسه ایی مجزا و مخصوص از کتابخانه‌ی خودمان می‌تواند حس بزرگ شدن و مورد احترام قرار گرفتن را در کودک ایجاد کرده و بیش‌تر او را به مطالعه تشویق کند؛ و هم‌چنین از جواب دادن به آن‌چه در ذهنش ایجاد می‌شود، طفره نرفته و به درستی به کنجکاوی‌هایش پاسخ داده شود. آن‌چه امروز می‌کاریم، ثمره‌اش سال‌ها بعد به بار خواهد نشست. باید بدانیم کودکی، پایه و اساس زندگی آینده‌ی همه‌ی ما است.

عضو کتابخانه شدن، فرستادن کتاب به در خانه‌ها، ایجاد نمایشگاه‌های مختلف در شهرهای دور و نزدیک، همه و همه وسیله‌ای است که انسان‌ها را به مطالعه‌ی بیش‌تر ترغیب می‌کند.

سخن آخر این که: قیمت گران کتاب و نبود امکان مالی بسیاری از اقشار مردم به‌خصوص دانشجویان و دانش‌آموزان باعث شده است تا نتوانند کتاب‌های مورد علاقه‌ی خود را به راحتی خریداری نمایند. ضمن این که در هر محله‌ای هم کتابخانه وجود ندارد و هر کتابی هم در کتابخانه موجود نمی‌باشد. دولت باید به طرق مختلفی از اقشار مردم حمایت کند که قیمت تمام شده‌ی کتاب ارزان به دست مردم برسد و به‌خصوص تسهیلاتی از قبیل کارت و یا بن کتاب (در همه‌ی طول سال) برای آن‌ها قائل شود.

مأخذ: این‌جا